بررسی کارآمدی تئوری محدودیت نسبی تدگر در تحلیل پدیده ی تروریسم در خاورمیانه

چکیده نظریه ی محرومیت نسبی تدگر (ted gurr) گویای شرایطی است که در آن برخی از شهروندان (گروه­ها) از امکانات، امتیازات و بهره­مندی بیشتری نسبت به برخی دیگر برخوردارند که نتیجه ی آن محرومیت گروه دوم است. پیدایش احساس محرومیت به طورکلی پدیده­ای مدرن و ناشی از تغییرات و تحولات بنیادین اجتماعات بشری است که بیشتر در جوامع با ساختار و بافت سنتی وجود دارد که البته با مقایسه ی اجتماعی افراد از جایگاه خود در جامعه تشدید می­شود. در این نظریه تدگر مدعی است که عمدتاً سرخوردگی افراد در دست یابی به اهدافشان در نهایت باعث ایجاد رفتارهای نامتعارف از سوی­ آنان می­شود. به همین ترتیب این نارضایتی مستمر انگیزه­هایی را برای خشونت جمعی فراهم می­کند که پیدایش تروریسم نمود بارز آن است. در این میان منطقه ی خاورمیانه -که یکی از مناطق استراتژیک و درعین حال بحران ساز در جهان است- در دوره ی کنونی مهد رشد و پیدایش تروریسم بوده است. جستار حاضر با مبنا قرار دادن تئوری محرومیت نسبی تدگر تلاش دارد، میزان کارآمدی این نظریه را در تحلیل پدیده ی تروریسم در منطقه ی خاورمیانه بررسی کند. طبق یافته­های این پژوهش، پیدایش و رشد تروریسم در این منطقه تنها ناشی از محرومیت نسبی نیست و درواقع این عامل یکی از زمینه­ها، در کنار دیگر عوامل درون/برون منطقه ای، مؤثر بر رشد تروریسم بوده است.